Het doorbreken van de code of silence en het creëren van een veilige plek voor mannelijke slachtoffers van seksueel geweld
Uit het Schaduwdansen-onderzoek blijkt dat 39% van de dansers in Nederland grensoverschrijdend gedrag heeft meegemaakt. In het publieke gesprek ligt de nadruk vaak op vrouwen, maar uit het onderzoek blijkt ook dat een aanzienlijk aantal mannelijke dansers hiermee te maken heeft gehad. Sommige van deze mannen waren jong en nog zoekende in hun seksualiteit.
Hoe komt het dat die stilte zo hardnekkig is? En wat kunnen we doen om die te doorbreken? Dans Veilig sprak hierover met Thomas Garrod-Pullar, oprichter van MenAsWell, het Nederlandse expertisecentrum voor mannelijke, trans, non-binaire en intersekse slachtoffers van seksueel geweld.
“Iedereen heeft grenzen. Die respecteren, bij anderen én bij jezelf, kan levens veranderen. En dat begint met luisteren.”
Vanuit eigen ervaring
Thomas, afkomstig uit Engeland, richtte MenAsWell op toen hij zich realiseerde dat er vrijwel geen hulp beschikbaar was voor mannelijke slachtoffers van seksueel geweld. Acht jaar geleden maakte hij het zelf mee — een gebeurtenis die alles veranderde. Wat hem het meest raakte, was het gebrek aan ruimte en erkenning voor mannen binnen dit onderwerp. “Toen ik daarover sprak, kreeg ik reacties die mijn ervaring bagatelliseerden. Het werd genormaliseerd. Dat maakte dat ik me opnieuw onveilig voelde.”
Tijdens de Let’s Talk About Yes-campagne van Amnesty viel het hem op dat de campagne vrijwel volledig gericht was op vrouwelijke slachtoffers. “Begrijpelijk en belangrijk,” zegt hij, “maar als je strijdt voor wetsverandering, moet die bescherming voor iedereen gelden. Dus heb ik contact gezocht.”
Amnesty vertelde hem dat er nog nooit een man bij hen was geweest die vertelde over zijn ervaring met verkrachting. Die stilte was voor Thomas zowel een rode vlag als een uitnodiging. “Ik sloot me aan bij een andere activist, en samen zijn we iets gestart. Vanaf dat moment ontwikkelde het zich in vogelvlucht. Ik had nooit gedacht dat dit mijn werk zou worden, maar ik ben er dankbaar voor.”
Wat MenAsWell doet
Vanuit die stilte is MenAsWell ontstaan. Inmiddels is het uitgegroeid tot het nationale expertisecentrum voor seksueel geweld tegen mannelijke+ slachtoffers. Dat omvat cisgender mannen, maar ook trans, non-binaire en intersekse personen.
“Wij willen laagdrempelige, inclusieve ondersteuning bieden aan iedereen die zich niet gezien voelt binnen de reguliere hulpverlening.”
De organisatie biedt:
- Therapie via een netwerk van erkende psychotherapeuten (waarvan sommige gespecialiseerd zijn in EMDR bij trauma)
- Lotgenotencontact met behulp van 12 getrainde ervaringsambassadeurs
- Voorlichtingsprogramma’s voor professionals in zorg, onderwijs en sociaal-maatschappelijk werk
- Belangenbehartiging en campagnes, vaak gericht op onderbelichte gemeenschappen, zoals de queer- en ballroom-scene
“We reageren binnen 48 uur. Mensen kunnen zich anoniem aanmelden, en we koppelen ze aan iemand die past bij hun vraag — of dat nu therapie is, of gewoon iemand die luistert.”
Waarom mannen vaak zwijgen
Eén van de meest confronterende inzichten die Thomas deelt, is hoe lang het vaak duurt voordat mannen hun verhaal durven vertellen. “Gemiddeld duurt het twintig jaar voordat een man openlijk deelt wat hem is overkomen. Het heersende idee van mannelijkheid, en hoe we dat als maatschappij hebben gevormd, maakt het voor veel mannen moeilijk om te erkennen of te benoemen dat wat hen is overkomen seksueel geweld is.”
Daarom is de manier van communiceren essentieel. MenAsWell kiest er bewust voor om in eerste instantie geen klinische of juridische termen te gebruiken. “We spreken liever over ‘ongewenste seksuele ervaringen’ of ‘aangeraakt tegen je wil’. Dat maakt het voor mensen makkelijker om zich erin te herkennen zonder meteen dicht te klappen. Het gaat niet om labels plakken, maar om de deur op een kier zetten.”
In Engeland blijkt deze benadering effectief. “Het maakt het onderwerp toegankelijker,” legt Thomas uit. “We zien hier hetzelfde gebeuren: toen we de taal op onze website veranderden, steeg de betrokkenheid direct.”
De link met de danswereld
“Overal waar het lichaam centraal staat en waar hiërarchieën sterk aanwezig zijn, ligt het risico op misbruik hoger. Zeker voor jonge mensen die nog bezig zijn zichzelf te ontdekken.” Toch ontbreken mannelijke dansers vaak in het gesprek — zowel in de verhalen die we horen als in de bronnen die we raadplegen. “We weten dat deze ervaringen er zijn,” zegt Thomas, “maar mannen spreken zich minder snel uit. Als ze daarnaast ook nog worstelen met hun seksualiteit, wordt het nóg ingewikkelder.”
Waar dansorganisaties kunnen verbeteren
Hoe kunnen dansorganisaties een veiligere omgeving creëren? Begin met zichtbaarheid, adviseert Thomas. “Gebruik inclusief beeldmateriaal. Benoem mannen expliciet in je communicatie. Soms is het al waardevol om op je website een aparte sectie te maken voor mannelijke dansers. Dat helpt hun aanwezigheid te normaliseren en laat zien dat ze welkom zijn.”
Alleen erkenning is niet genoeg. Echte verandering vraagt om verdieping. “Begrijp dat mannen met unieke drempels te maken hebben — stigma, misverstanden en ingesleten zwijgzaamheid. Neem hun verhalen serieus, ook als ze niet klinken zoals je misschien verwacht.”
Hij benadrukt hoe belangrijk het is om aan te sluiten bij de woorden van iemand die een ongewenste ervaring geeft meegemaakt. “Als iemand zegt dat hij is aangeraakt tegen zijn wil, spring er dan niet meteen in met ‘dat is verkrachting’. Laat een psychotherapeut dat proces begeleiden, in hun tempo.”
Dit principe geldt niet alleen voor persoonlijke gesprekken, maar ook voor de bredere boodschap die organisaties uitdragen. “Zelfs zorgprofessionals of artiesten die je website bezoeken, gaan anders denken als ze zien dat er ruimte wordt gemaakt voor mannelijke ervaringen. Dat verandert de norm.”
“Als er iets is gebeurd dat voor jou niet goed voelde, praat erover met iemand. Jij bent niet verantwoordelijk voor wat anderen jou hebben aangedaan”
Een boodschap aan mannelijke dansers
“Als er iets is gebeurd dat voor jou niet goed voelde, praat erover met iemand. Jij bent niet verantwoordelijk voor wat anderen jou hebben aangedaan. Schaamte is een zware last, maar je hoeft die niet alleen te dragen.”
Thomas benadrukt dat MenAsWell er is — zonder oordeel, zonder druk, en zonder dat je direct alles hoeft te weten of te begrijpen.
“Iedereen heeft grenzen. Die respecteren, bij anderen én bij jezelf, kan levens veranderen. En dat begint met luisteren.”
Wil je een event van MenAsWell bijwonen?
Bekijk de events tijdens Amsterdam Pride en andere activiteiten via MenAsWell.
Herken je jezelf in de ervaringen die in dit artikel zijn gedeeld, of heb je vragen over je eigen situatie?
Neem gerust contact op met MenAsWell. Of je nu informatie, een luisterend oor of verdere begeleiding zoekt, je bent welkom.
Dansscholen en instellingen die op zoek zijn naar advies, trainingen of samenwerking rond veilige praktijken voor mannelijke+ dansers, kunnen ook contact opnemen met MenAsWell.